Hoe vertel je een peuter dat zijn mama is overleden?

Mag hij de overledene zien?

Waarom is verlies zo moeilijk voor een puber.

Moet de dood onderdeel zijn van je opvoeding?

Vele vragen waar vooral ouders mee worstelen.

Dat de dood bij het leven hoort, kun je leren. Een betere voorbereiding op de dood is essentieel om er beter mee om te kunnen gaan. Echter in iedere levensfase is dat anders. Peuters snappen vaak niet wat het is, kleuters denken dat het omkeerbaar is. Voor pubers kan het moeilijk zijn om zich tegen de overgebleven ouder af te zetten.

We durven vaak niet over de dood te praten, omdat het onze eigen emotie raakt. De dood vinden we iets vervelends. Daar worden we verdrietig van. Dat willen we onze kinderen besparen, echter is dat niet wijs.

Kinderen mag je enkel en alleen vertellen zoals het is. Draai er niet omheen. Dood is dood, dus zeg niet: kijk papa slaapt. Het kan daardoor goed zijn dat je kind niet meer durft te slapen. Want als ik ga slapen dan ben ik morgen misschien ook dood.

Kijk eens Lotte: zie je daarboven dat sterretje, dat is opa. Niet doen. Een kind kan denken straks verander ik in een sterretje.

Om met je kind aan tafel te gaan zitten en ¾ uur alleen over de dood te hebben is geen goed idee.

Maar wat moet je nu wel doen voor een kind.

Je kunt al starten als ze nog klein zijn.

Heb het eens over die vlieg die dood op de vensterbank ligt. Dat hij nu niet meer vliegen kan, maar ook dat hij niet meer vliegen gaat.

Mocht de hond of de kat sterven kun je het voorbeeld van de vlieg erbij halen.  Daardoor is het iets begrijpelijker er is  een herkenning.

Stel je kind is geen prater, zoek dan gewoon een andere manier om te communiceren. Je bent aan het wandelen, hebt jij als ouder het dan  eens over mama. Maak een dingen-die-ik-je-altijd-al-heb-willen-vragendoos. Benoem de overleden ouder in het spel: weet je nog dat papa altijd de rode poppetjes nam bij mens-erger-je-niet.

Neem je een kind mee naar een uitvaart, laat je het kind een overledene zien?

Wij als ouder vinden het voor het kind doodeng om papa die overleden is te zien. Wij denken als een volwassene, maar niet meer als kind. Vaak geven we aan: niet doen daar kan onze Joyce helemaal niet tegen. (we zeggen eigenlijk, daar kan ik niet zo goed mee omgaan) Als we Joyce zonder iets in de mond te leggen haar gaan laten gaan, zien we dat ze naar papa gaat. Natuurlijk vindt ze het even eng en zal ze huilen, maar dat mag toch. @ tellen erna kan ze  zich omdraaien en zo uit het niets zeggen: we hebben vandaag nog helemaal geen snoepje gehad.  

Voorbeeld uit de praktijk  wat ik wel eens vertel: Marjoleintje ( 4 jaar) haar mama is overleden en is thuis opgebaard. Haar papa heeft snijboontjes gekookt en die lust ze niet. Marjoleintje gaat aan tafel en kijkt naar de boontjes. Ze stapt op en loopt naar de kamer waar haar mama ligt. 5 Minuten later komt ze terug. Gaat weer op haar stoeltje zitten en eet de boontjes zonder te morren op.

Als ouder willen we ook onze kinderen onze tranen niet laten zien. We slikken ze liever weg, maar vaak gaat dat niet. Een kind mag best zien dat je verdrietig bent, maar leg uit wat er met je gebeurt. Zeg: mama mist papa enorm en is even heel verdrietig. Dat wordt strakjes weer minder. Ik praat er met iemand over en dat helpt. Zo laat je aan het kind zien dat zijn of haar verdriet er ook mag zijn. Door er samen over te praten dat het hem of haar zal helpen. 

Kinderen voelen zich snel schuldig dat het hun schuld is dat iemand overleden is. Maak dit bespreekbaar. Voorbeeld: Fleur: “mama is dood door mijn schuld. Ik heb haar overgehaald om naar de optocht te kijken en daarna bleek de kanker uitgezaaid.

“Ik ben gisteren niet lief geweest voor papa en nu is hij dood.”

In een periode van verdriet en verlies hebben we de neiging om kinderen te ontzien.  Het maakt niet uit als je kind even een paar dagen iets meer op de iPad zit, maar stel grenzen.  Structuur en doelen zijn belangrijk voor een kind. Dit is vaak heel zwaar. Doe het niet alleen,  betrek je familie en vrienden hierin, de school eveneens. Door duidelijke afspraken te maken weet je kind waar het aan toe is. 

Een boek waar je veel steun aan hebt en zeker de moeite waard om te lezen , boek van Mariken Spuij: Rouwverwerking bij kinderen.